تشنج در گربه، یک اختلال عصبی است که با فعالیت الکتریکی غیرطبیعی و ناگهانی در مغز همراه است. این اختلال می‌تواند در حیوانات خانگی از جمله گربه‌ها نیز رخ دهد. تشنج در گربه‌ها می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله صرع، آسیب‌های مغزی، تومورها، عفونت‌ها و اختلالات متابولیکی. علائم تشنج در گربه‌ها می‌تواند شامل لرزش، سفتی عضلات، از دست دادن هوشیاری، کف کردن دهان و حرکات غیرارادی باشد.
تشخیص دقیق علت تشنج در گربه‌ها بسیار مهم است تا بتوان درمان مناسب را آغاز کرد. دامپزشک با انجام آزمایش‌های مختلف مانند آزمایش خون، سی تی اسکن و ام آر آی می‌تواند به تشخیص دقیق برسد. درمان تشنج در گربه‌ها بسته به علت اصلی آن متفاوت است و ممکن است شامل دارو درمانی، جراحی یا درمان‌های حمایتی باشد. مهم است که صاحبان گربه‌ها با علائم تشنج آشنا باشند و در صورت مشاهده هرگونه نشانه‌ای از تشنج، بلافاصله به دامپزشک مراجعه کنند.
انواع تشنج در گربه
تشنج در گربه‌ها می‌تواند دلایل و تظاهرات مختلفی داشته باشد. به طور کلی، تشنج‌ها را می‌توان به دو دسته اصلی تقسیم کرد:
-
تشنج عمومی (Generalized Seizures)
تشنج عمومی زمانی رخ می‌دهد که فعالیت الکتریکی غیرطبیعی در سراسر مغز گربه گسترش می‌یابد. این نوع تشنج معمولاً با از دست دادن هوشیاری گربه، انقباضات عضلانی شدید، کف کردن دهان و بی اختیاری ادرار و مدفوع همراه است. تشنج‌های عمومی ممکن است به صورت تونیک (انقباض عضلانی طولانی مدت) یا کلونیک (انقباضات ریتمیک عضلانی) ظاهر شوند.
-
تشنج موضعی (Focal or Partial Seizures)
تشنج موضعی زمانی رخ می‌دهد که فعالیت غیرطبیعی در یک ناحیه خاص از مغز آغاز می‌شود. در این نوع تشنج، گربه ممکن است هوشیاری خود را حفظ کند و فقط برخی از اندام‌ها یا عضلات درگیر شوند. علائم تشنج موضعی بسیار متنوع است و به ناحیه مغز که درگیر شده بستگی دارد. برای مثال، ممکن است گربه حرکات غیرعادی در یک اندام، لرزش، تغییر در رفتار یا حواس را تجربه کند.
انواع دیگر تشنج در گربه
علاوه بر دو دسته اصلی فوق، انواع دیگری از تشنج نیز در گربه‌ها ممکن است رخ دهد، از جمله:
- تشنج پس از تشنج: این نوع تشنج معمولاً بلافاصله پس از یک تشنج اصلی رخ می‌دهد و اغلب با گیجی، بی حالی و تغییر در رفتار همراه است.
- تشنج خوشه‌ای: در این نوع تشنج، چندین تشنج در یک دوره کوتاه زمانی رخ می‌دهد.
- وضعیت صرع: وضعیتی است که در آن گربه به طور مکرر و بدون وقفه دچار تشنج می‌شود.
11 نشانه تشنج در گربه
- تغییر در سطح هوشیاری
- حرکات غیرارادی
- سفت شدن عضلات
- کف کردن دهان و ریزش آب از دهان گربه
- بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع
- خیره شدن به یک نقطه
- حرکات جویدن یا لیسیدن
- سقوط یا زمین خوردن
- تعادل ضعیف
- صدای ناله یا جیغ کشیدن
- تغییر در رفتار
این علائم ممکن است در هر گربه‌ای متفاوت باشد و شدت آن‌ها نیز می‌تواند متفاوت باشد. اگر گربه شما هر یک از این علائم را نشان داد، مهم است که به سرعت با دامپزشک تماس بگیرید.
علل وقوع تشنج در گربه ها
تشنج در گربه‌ها می‌تواند ناشی از طیف گسترده‌ای از عوامل باشد که اغلب تشخیص دقیق علت آن نیاز به بررسی‌های دامپزشکی تخصصی دارد. در ادامه به برخی از مهم‌ترین دلایل تشنج در گربه‌ها اشاره می‌شود:
- صرع ایدیوپاتیک: این شایع‌ترین علت تشنج در گربه‌ها است. در این حالت، علتی مشخص برای تشنج یافت نمی‌شود و گربه به طور مکرر دچار تشنج می‌شود. صرع ایدیوپاتیک معمولاً در نژادهای خاصی از گربه‌ها بیشتر دیده می‌شود.
- بیماری‌های مغزی: تومورهای مغزی، التهاب مغز (انسفالیت)، عفونت‌های مغزی، سکته مغزی و آسیب‌های مغزی ناشی از ضربه می‌توانند باعث تشنج شوند. این بیماری‌ها با ایجاد اختلال در فعالیت الکتریکی مغز، باعث بروز تشنج می‌شوند.
- اختلالات متابولیکی: بیماری‌های کلیه، کبد، غدد درون ریز (مانند تیروئید و پاراتیروئید) و اختلالات الکترولیتی می‌توانند با تأثیر بر تعادل شیمیایی مغز، منجر به تشنج شوند. همچنین، کمبود برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی نیز می‌تواند باعث تشنج شود.
- مسمومیت: مصرف برخی مواد یا غذاهای سمی گربه مانند سموم حشره‌کش‌ها، گیاهان سمی، داروهای انسانی و مواد شیمیایی می‌تواند سیستم عصبی مرکزی گربه را تحت تأثیر قرار داده و باعث تشنج شود. همچنین، برخی از غذاهای انسانی نیز ممکن است برای گربه‌ها سمی باشند و باعث تشنج شوند.
عوامل دیگری که می‌توانند در بروز تشنج نقش داشته باشند عبارتند از:
- تروما: ضربه به سر یا بدن می‌تواند باعث آسیب به مغز و در نتیجه بروز تشنج شود.
- بیماری‌های قلبی: برخی بیماری‌های قلبی می‌توانند باعث کاهش جریان خون به مغز و در نتیجه تشنج شوند.
- اختلالات عروقی: بیماری‌های عروقی مغز مانند آنوریسم می‌توانند باعث تشنج شوند.
اقدامات فوری زمان تشنج در گربه
تشنج در گربه‌ها می‌تواند ترسناک باشد، اما با دانستن اقدامات اولیه و مراجعه به دامپزشک، می‌توان به گربه کمک کرد و از بروز عوارض جلوگیری کرد. در ادامه به اقداماتی که باید در هنگام تشنج گربه انجام دهید اشاره می‌شود:
- حفظ آرامش: در اولین قدم، سعی کنید آرامش خود را حفظ کنید. هیجان و استرس شما می‌تواند بر اضطراب در گربه نیز تاثیر منفی بگذارد.
- اطمینان از ایمنی گربه: گربه را به مکانی امن و دور از اشیاء تیز و خطرناک منتقل کنید. اطمینان حاصل کنید که گربه به جایی برخورد نکند و خود را نزند.
- زمان‌بندی تشنج: مدت زمان تشنج را یادداشت کنید. این اطلاعات به دامپزشک در تشخیص علت تشنج کمک می‌کند.
- جلوگیری از دخالت بیش از حد: در طول تشنج، سعی نکنید به زور دهان گربه را باز کنید یا چیزی در دهان او بگذارید. این کار می‌تواند به او آسیب برساند.
- تماس با دامپزشک: پس از پایان تشنج، بلافاصله با دامپزشک تماس بگیرید. حتی اگر گربه به نظر می‌رسد بهبود یافته است، بهتر است برای بررسی وضعیت او به دامپزشک مراجعه کنید.
چه زمانی باید به دامپزشک مراجعه کرد؟
- تشنج اول: اگر گربه شما برای اولین بار دچار تشنج شده است، حتی اگر پس از آن بهبود یافته باشد، باید به دامپزشک مراجعه کنید.
- تشنج‌های مکرر: اگر گربه شما به طور مکرر دچار تشنج می‌شود، باید به دامپزشک مراجعه کنید.
- تشنج طولانی مدت: اگر تشنج بیش از 5 دقیقه طول بکشد، باید بلافاصله به دامپزشک یا کلینیک دامپزشکی مراجعه کنید.
- تشنج همراه با علائم دیگر: اگر گربه شما علاوه بر تشنج، علائم دیگری مانند ضعف، بی حالی، مشکل در تنفس یا استفراغ را نشان می‌دهد، باید به دامپزشک مراجعه کنید.
دامپزشک برای تشخیص علت تشنج، آزمایش‌های مختلفی مانند آزمایش خون، سی تی اسکن، ام آر آی و الکتروانسفالوگرافی (EEG) را تجویز می‌کند. پس از تشخیص علت، دامپزشک درمان مناسب را برای گربه شما تجویز خواهد کرد.
درمان تشنج در گربه ها به چه صورت است؟
درمان تشنج در گربه ها به علت اصلی آن بستگی دارد. در برخی موارد، درمان علت زمینه‌ای می‌تواند تشنج را کنترل کند. در مواردی که علت مشخصی برای تشنج یافت نشود، ممکن است داروهایی برای کنترل تشنج تجویز شود.
روش‌های درمانی رایج
- دارودرمانی:
- داروهای ضد تشنج: این داروها با کاهش فعالیت الکتریکی مغز، از بروز تشنج جلوگیری می‌کنند. داروهایی مانند فنوباربیتال و لوتراستام از جمله داروهای رایج برای درمان تشنج در گربه‌ها هستند.
- داروهای کمکی: گاهی اوقات برای کنترل برخی از علائم همراه با تشنج، مانند اضطراب یا بی قراری، از داروهای کمکی استفاده می‌شود.
- جراحی: در برخی موارد، مانند زمانی که تومور مغزی علت تشنج باشد، جراحی ممکن است برای برداشتن تومور و کاهش فشار روی مغز انجام شود.
- تغذیه درمانی: در برخی موارد، تغییرات در رژیم غذایی گربه می‌تواند به کنترل تشنج کمک کند.
- درمان‌های مکمل: برخی از صاحبان حیوانات از درمان‌های مکمل مانند طب سوزنی یا هومیوپاتی برای درمان تشنج گربه‌های خود استفاده می‌کنند. اما قبل از استفاده از هرگونه درمان مکمل، حتماً با دامپزشک مشورت کنید.
تشنج در گربه‌ها می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های جدی باشد. تشخیص دقیق علت تشنج و شروع درمان به موقع، نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی گربه و افزایش طول عمر او دارد. صاحبان گربه‌ها باید با علائم تشنج آشنا باشند و در صورت مشاهده هرگونه نشانه‌ای، بدون فوت وقت به دامپزشک مراجعه کنند. همکاری نزدیک با دامپزشک و رعایت دقیق دستورات او، کلید موفقیت در درمان تشنج است.
تشنج در گربه‌ها هنوز هم برای بسیاری از صاحبان حیوانات ناشناخته است. افزایش آگاهی عمومی در مورد این بیماری و راه‌های درمان آن، می‌تواند به تشخیص زودهنگام و درمان موثرتر تشنج کمک کند. صاحبان گربه‌ها باید به طور مداوم اطلاعات خود را در مورد بیماری‌های گربه‌ها به‌روز نگه دارند و در صورت نیاز، با دامپزشک مشورت کنند.
