زایمان سگ یک فرایند طبیعی است که معمولاً بدون نیاز به مداخله انسان انجام میشود. با این حال، آشنایی با علائم زایمان می‌تواند به شما کمک کند تا برای این اتفاق مهم آماده شوید و در صورت بروز هرگونه مشکل، به موقع به دامپزشک مراجعه کنید.
سیکل قاعدگی سگ ماده معمولا در 6 ماهگی شروع میشود و توانایی باروری پیدا می کنند. البته این سن دقیقاً قابل پیش‌بینی نیست و به نژاد، اندازه و شرایط تغذیه‌ای سگ بستگی دارد. نژادهای کوچک‌تر معمولاً زودتر به بلوغ جنسی می‌رسند. با این حال، بهتر است تا حداقل 2 سالگی برای جفت‌گیری سگ‌ها صبر کنید تا بدن آنها به طور کامل رشد کرده باشد و بارداری برایشان خطرناک نباشد.
8 نشانه فرارسیدن زایمان سگ
- تغییر در رفتار
- تغییر در دمای بدن
- ترشحات واژنی
- بزرگ شدن پستان‌ها
- لانه‌سازی
- انقباضات شکمی
- تغییر در اشتها
- کندن زمین توسط سگ
آماده سازی مکانی مناسب برای زایمان سگ
آماده سازی یک مکان امن و راحت برای زایمان سگ، قدم مهمی در مراقبت از مادر و توله ها است. این مکان باید آرام، گرم و تمیز باشد تا سگ بتواند بدون استرس به زایمان بپردازد.
نکات مهم برای آماده سازی محل زایمان:
- انتخاب مکان: مکانی را انتخاب کنید که آرام و دور از رفت و آمد باشد. یک اتاق یا قفس بزرگ که به راحتی قابل تمیز کردن باشد، گزینه مناسبی است.
- تهیه جعبه زایمان: یک جعبه یا باکس حمل سگ را با روزنامه یا حوله های نرم بپوشانید. اندازه جعبه باید به اندازه ای باشد که سگ به راحتی در آن جا شود و بتواند توله ها را در اطراف خود جمع کند.
- تامین گرما: از یک پد گرم یا لامپ حرارتی برای گرم نگه داشتن محیط استفاده کنید. دمای مناسب برای توله ها حدود 29 تا 32 درجه سانتیگراد است.
- تامین آب و غذا: ظرف آب و غذای تازه را در نزدیکی جعبه قرار دهید تا سگ به راحتی به آنها دسترسی داشته باشد.
- تمیز کردن مرتب: جعبه زایمان را به طور مرتب تمیز کنید تا از بروز عفونت جلوگیری شود.
چند روز قبل از زایمان، سگ را به آرامی با جعبه زایمان آشنا کنید تا به آن عادت کند و در طول زایمان، به سگ حریم خصوصی بدهید و تا حد امکان مزاحم او نشوید.
قیچی استریل، بتادین، حوله های تمیز و یک جعبه برای قرار دادن جفت ها را آماده کنید، با فراهم کردن یک محیط امن و آرام برای زایمان، شما به سگ خود کمک می کنید تا تجربه زایمان موفقی داشته باشد و توله های سالمی به دنیا آورد.
مراحل زایمان سگ
مراحل زایمان سگ به طور کلی به سه مرحله تقسیم میشود:
1- آماده‌سازی
- علائم: بی‌قراری، لانه‌گزینی (یافتن جای امن و آرام برای زایمان)، کاهش اشتها، افزایش دمای بدن و ترشحات واژنی، افسردگی سگ.
- مدت زمان: این مرحله می‌تواند از چند ساعت تا چند روز طول بکشد.
2- زایمان
- انقباضات: انقباضات رحمی شروع شده و توله‌ها به دنیا می‌آیند.
- تلاش مادر: سگ مادر معمولاً بند ناف را پاره کرده و توله‌ها را لیس می‌زند تا تنفس آنها تحریک شود.
- فاصله بین توله‌ها: معمولاً بین تولد هر توله 15 تا 30 دقیقه فاصله وجود دارد، اما این فاصله می‌تواند متغیر باشد.
3- دفع جفت
- دفع جفت: بعد از تولد هر توله، یک جفت دفع میشود.
- تمیز کردن: سگ مادر معمولاً جفت‌ها را می‌خورد.
علائم خطرناک در زمان زایمان:
- خونریزی شدید
- عدم دفع جفت
- انقباضات طولانی و دردناک
- تب بالای سگ
- استفراغ و اسهال
- بی‌حالی شدید
احیای توله سگ نوزاد
پس از زایمان سگ احیای توله سگ نوزاد کاری بسیار حساس و تخصصی است و نیازمند دانش و مهارت‌های خاص است. اگر توله‌ای را پیدا کردید که نفس نمی‌کشد یا ضربان قلب ندارد، اولین قدم تماس با دامپزشک است. آنها میتوانند بهترین راهنمایی را به شما بدهند و در صورت نیاز، شما را به کلینیک ببرند.
در حالی که منتظر رسیدن دامپزشک هستید، می‌توانید اقدامات اولیه زیر را انجام دهید:
- محیط را گرم نگه دارید: توله را در یک مکان گرم و خشک قرار دهید. می‌توانید از یک کیسه آب گرم (نه داغ) یا یک پد گرم استفاده کنید.
- راه تنفس را باز کنید: با احتیاط دهان و بینی توله را تمیز کنید تا مطمئن شوید هیچ مانعی در راه هوایی وجود ندارد.
- تنفس مصنوعی: به آرامی دهان توله را بپوشانید و به آرامی در دهانش بدمید. این کار را حدود 30 بار در دقیقه تکرار کنید.
- ماساژ قلبی: اگر ضربان قلب توله قابل تشخیص نیست، می‌توانید با استفاده از دو انگشت، به آرامی به قفسه سینه توله فشار وارد کنید. این کار را حدود 120 بار در دقیقه تکرار کنید.
توجه: احیای قلبی ریوی در توله‌ها بسیار حساس است و ممکن است به توله آسیب برساند. بنابراین، بهتر است این کار را تنها در صورتی انجام دهید که مطمئن باشید که توله نفس نمی‌کشد و ضربان قلب ندارد.
هر دقیقه‌ای که از احیا می‌گذرد، شانس زنده ماندن توله کمتر میشود و هیجان و اضطراب شما می‌تواند بر روی توله تأثیر بگذارد.
احیای توله سگ نوزاد یک فرآیند پیچیده است و موفقیت آن به عوامل مختلفی بستگی دارد. حتی اگر تمام تلاش خود را بکنید، ممکن است توله زنده نماند. با این حال، تلاش برای نجات جان یک موجود زنده همیشه ارزشمند است.
(((برای اینکه توله سگ سالمی داشته باشید، مقاله نگهداری توله سگ بخوانید)))
حاملگی کاذب در سگ‌ها
حاملگی کاذب یا آبستنی کاذب، وضعیتی است که در آن سگ ماده بدون آنکه واقعاً باردار باشد، علائم بارداری را از خود نشان می‌دهد. این حالت معمولاً در سگ‌های ماده‌ای که عقیم نشده‌اند رخ می‌دهد و به دلیل تغییرات هورمونی در بدن آنها ایجاد میشود.
علت حاملگی کاذب
بعد از هر چرخه فحلی در سگ ماده، سطح هورمون پروژسترون افزایش می‌یابد. این هورمون باعث آماده‌سازی بدن برای بارداری و زایمان سگ میشود. اگر بارداری اتفاق نیفتد، سطح پروژسترون کاهش می‌یابد و به دنبال آن سطح هورمون پرولاکتین افزایش می‌یابد. هورمون پرولاکتین مسئول تولید شیر است و افزایش آن باعث بروز علائم بارداری کاذب میشود.
علائم حاملگی کاذب:
علائم حاملگی کاذب در سگ‌ها بسیار شبیه به علائم بارداری واقعی است و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- بزرگ شدن شکم
- تورم پستان‌ها و تولید شیر
- تغییرات رفتاری
- استفراغ
- کاهش فعالیت سگ
چه زمانی به سزارین سگ نیاز است؟
سزارین یک عمل جراحی است که برای خارج کردن توله‌ها از رحم سگ استفاده میشود. اگرچه زایمان طبیعی برای سگ‌ها معمول است، اما گاهی اوقات شرایطی پیش می‌آید که سزارین تنها گزینه برای نجات جان مادر و توله‌ها است.
دلایل رایج برای انجام سزارین در سگ‌ها:
- نژادهای براکی‌سفالیک: نژادهایی مانند بولداگ، پگ و بوکسر به دلیل شکل جمجمه کوتاه و پهن، اغلب به دلیل کوچک بودن لگن و بزرگ بودن سر توله‌ها، قادر به زایمان طبیعی نیستند.
- توله‌های بیش از حد بزرگ: اگر توله‌ها بسیار بزرگ باشند و نتوانند از کانال زایمان عبور کنند، سزارین ضروری است.
- اختلالات رحمی: برخی از اختلالات رحمی مانند پیچ خوردگی رحم یا تومورهای رحمی میتوانند زایمان طبیعی را دشوار یا غیرممکن کنند.
- ضعف و خستگی مادر: اگر سگ مسن باشد و یا در طول زایمان بسیار ضعیف یا خسته شود و نتواند توله‌ها را به دنیا بیاورد، سزارین ممکن است لازم باشد.
- توقف پیشرفت زایمان: اگر انقباضات رحمی متوقف شود یا پیشرفت زایمان بسیار کند باشد، ممکن است سزارین برای جلوگیری از مرگ مادر و توله‌ها ضروری باشد.
- توله‌های مرده: اگر یکی از توله‌ها در کانال زایمان گیر کند و بمیرد، سزارین برای خارج کردن توله‌های باقی‌مانده و جلوگیری از عفونت انجام میشود.
علائم نیاز به سزارین:
- انقباضات طولانی و دردناک
- خونریزی شدید
- تغییر رنگ ترشحات واژنی
- بی‌حالی و ضعف شدید سگ
- عدم پیشرفت زایمان
تشخیص زودهنگام نیاز به سزارین برای نجات جان مادر و توله‌ها بسیار مهم است. اگر متوجه هر یک از علائم فوق شدید، بلافاصله با دامپزشک خود تماس بگیرید. دامپزشک با معاینه سگ، می‌تواند تشخیص دهد که آیا سزارین لازم است یا خیر.
